Đặc sản Quảng Trị được chế biến vô cùng tối giản nhưng độ ngon chết người. Nguyên liệu được sử dụng chủ yếu và phổ biến trong hầu hết các món ăn là Củ Nén, Ớt và Tiêu. Nhưng dưới bàn tay khóe léo của những nghệ nhân dân gian thẩm thấu nghệ thuật ẩm thực đồng quê, đã làm nên những món dân giả mê hoặc thực khách.
Bánh canh Cá Lóc, người Quảng trị thường gọi Cháo Bột hoặc Cháo Vạt Giường, món ăn đươc yêu thích nhất ở Quảng Trị bởi hương vị thơm ngon và tốt cho sức khỏe. Từ làng quê ra thành thị đâu đâu cũng thấy trẻ em đến người gia đi ăn Bánh Canh Cá Lóc bất kể sáng trưa chiều hay mưa nắng.
Nếu không có nhiều thời gian để thưởng thức tất cả các đặc sản Quảng Trị, thì bạn phải truy tìm Quán Bánh Canh Cá Lóc ngon nhất để ăn cho bằng được, nếu không bạn sẽ hối tiếc.
Bánh Can Cá Lóc đương nhiên chểm chệ ở ngôi vị cao nhất ở Quảng trị nhờ vào những đặc điểm sau:
Thứ nhất: Cá lóc dùng để nấu Banh Canh chủ yếu là cá lóc đồng cở 0.7- 1kg, thịt thơm ngọt và chắc thịt.
Thứ 2: Bột gạo Khang Nhân được dùng để làm sợi Bánh canh cá lóc. Gạo Khang Nhân được chế biến từ giống lúa đặc hữu cùng tên được trồng chủ yếu cho sản xuất bánh canh, bún và bánh ướt. Đặc điểm của gạo này là dễ chế biến nhưng cho vị thơm béo có vị ngọt gạo, sọi bánh không quá mềm hay quá khô cứng.
Thứ 3: Củ Ném là gia vị quan trong của món ăn.Củ ném tăng vị thơm ngon, trung hòa các nguyên liệu và khử tanh cá
Thứ 4: Ớt bột khô, Vị cay kích thích khẩu vị đồng thời khử tanh cá, vị cay của ở bột Quảng Trị êm nhẹ không gắt như ớt tươi nhờ được chế biến từ loại ớt sừng được trông phổ biến ở Quản Trị.
Thứ 5: Bánh canh cá lóc được làm nóng tối đa. Bánh canh thường không nấu sẳn, khách đến gọi xong mới nấu từng tô cho khách nên bánh canh luôn nóng bỏng.
Thứ 6: Chén nước mắm ớt đầy kích thích được làm từ loại có cơm bạc
Sau lần thưởng thức Bánh ướt thịt heo thực khách sẽ tương tư thương nhớ bởi sự dân dã, hồn hậu, cay và ngon đáo để nhờ những đặc điểm sau.
Thứ nhất: Sự khác biệt của Bánh ướt quảng Trị là được chế biến từ gạo Khang Nhân, một loại gạo đặc biệt được chuyên sử dụng cho làm bún và bánh ướt.
Thứ 2: Thịt heo Ba chỉ được chăn nuôi bằng phụ phẩm nông nghiệp có thịt thơm ngọt tự nhiên.
Thứ 3: Rau Sống là thành phần không thể thiếu bỏi nó giảm ngán và tăng vị ngon hấp dẫn.
Thứ 4: Cuối cùng linh hồn của món ăn là chén nước lèo được pha chế theo công thức bí truyền.
Ăn phải đúng cách: Ăn bánh ướt thịt heo cũng lạ. Lạ ở đây là ăn bánh ướt bằng chén như ăn cơm. Cho rau sống vào chén, xếp bánh ướt lên trên rồi cho thịt trên cùng,cuối cùng là dung muỗng chan nước lèo lên trên hết và ăn. Ăn nhai càng lâu càng ngon, vị ngọt, beo béo, cay đó là điều làm nên món ăn trở thành đặc sản nức tiếng.
3. BÁNH CANH VỊT.
Vài năm trở lại đây, Bánh canh vịt nổi lên thành một đặc sản khá hấp dẫn thực khách nhờ các đặc điểm sau:
Thứ nhất: Món ngon là nhờ làm từ con vịt cỏ chạy đồng cở 1,3- 1,8 kg. Thịt vịt cỏ Quảng Trị được nuôi thả bằng thức ăn chủ yếu là lúa và phụ phẩm nông nghiệp nên thịt thơm ngon, nhiều nạc, ít mở, màu thịt hơi màu đen nâu..
Thứ 2: Gạo Khang Nhân là nguyên liệu chính làm sợi Bột bánh canh nên độ ngon khó có loại bột gạo nào sánh bằng.
Thứ 3: Gia vị củ ném không thể thiếu với Bánh Canh Vịt.
Cách nấu khá đơn giản: Vit được làm sạch, chặt nhỏ và ướp với gia vị củ nén khoảng 1 giờ. Cho nồi thịt lên lửa xào đảo sơ qua cho thơm rồi đổ vào nồi nước dùng đun sôi cho thịt vừa chính tới
Sau đó, cho Bánh Canh Bột gạo vào nồi nước nước vịt vừa chính tới. Nêm thêm gia vị màu ớt bột cho vừa miệng. Bánh canh được nấu nguyên nồi, khách đến chừng nào Quán múc bánh canh bán chừng đó.
Truy tìm: Khách tìm đến TP Đông Hà, Thị Xã Quảng Trị, Thị Trấn Hải Lăng hỏi quán ngon nhất để thưởng thức.
4. BÁNH BỘT LỌC.
Bánh bột lọc Quảng trị mang trong mình bản sắc riêng nhờ giữ gìn được những nguyên liệu truyền thống không pha tạp và cách chế biến đơn giản nhất.
Thứ nhất: Bột lọc nguyên chất, được chế biến từ Củ sắn mài chuyên trồng trên vùng đất khô cằn, nên tinh chất bột lọc trắng trong, độ liên kết lớn nên bánh mềm mà dai
Thứ 2: Thịt heo ba chỉ được nuôi bằng phụ phẩm nông nghiệp. Không dùng cám công nghiệp và thuốc tăng trọng, nên thịt ngon ngọt và thơm vị thịt
Thứ 3: Tôm được chọn từ loại tôm đất được đánh bắt ở các dòng sông nên vị ngọt tôm đầy đặn
Thứ 4: Nước mắm được chế biến từ Nước mắm cốt Cá cơm Bạc. Nước mắm nguyên chất không sử dụng hóa chất, làm màu và bảo quản nên màu sắc tự nhiên vàng sánh và hương thơm ngạt ngào
Thứ 5: Ớt Sừng Xanh Quảng Trị là thành phần không thể thiếu, để tăng mùi thơm và vị ngon cho món ăn
5. LÒNG XÃ.
Món ăn bình dân độc đáo của người Quảng Trị được nhiều thực khách yêu thích nhờ vào các đặc điểm sau.
Thứ nhất: Món ăn chỉ có ở Quảng Trị
Thứ 2: Lòng heo đủ thứ được chọn từ heo không nuôi cám công nghiệp nên long mêm,ngon ngọt, không mùi hôi.
Thứ 3: Tiết dư, loại tiết rất ngọt lấy từ ổ bụng heo
Thứ 4: Hương cây xã được trồng ở Quảng trị có vị tinh dầu xã cao và thơm ngon
Thứ 5: Ớt bột Quảng Trị, tăng vị ngon hấp dẫn của món ăn.
Thứ 6: Tiều Vĩnh Linh, một loại đặc sản của Quảng trị có vị cay và rất thơm
Cách nấu đơn giản
Lòng heo được nấu với cây xả. Lòng đủ thử làm sạch ướp với gia vị Củ Nén và xã non cắt lát hoặc xay nhỏ khoảng 30 phút. Cho vào nồi xào đảo qua cho thơm. Thêm nước vừa đủ ăn vào nấu sôi. Cho xả cắt khúc khoảng 2 lóng lay đập dập vào um khoảng 15 phút.
Món ăn sẽ không ngon nếu không cho thêm tiết dư vào nấu để tăng thêm vị ngọt và hấp dẫn.
Nêm nếm lại cho vừa miệng là có thể ăn được. Lòng xã có thể ăn với cơm, bún hoặc bánh mỳ đều ngon.
6. GỎI TÉP NHẢY
Gỏi tép nhảy là món ăn độc đáo, bỏi hương vị tươi ngọt của tép hòa quyện với rau sống nước tương washabi và ớt cay.
Món ăn có những đặc điểm sau:
Thứ nhất: Tép còn tươi sống được đánh bắt tự nhiên ở hồ đầm
Thứ 2: Rau sống có nhiều loại rau thơm có tinh dầu cao
Thứ 3: Ớt xanh cay, tăng kích thích ngon miệng.
Thứ 4: Tiêu Vĩnh Linh không thể thiếu.
7. CANH ÁM.
Canh được nấu từ lá cây và cá lóc nhưng hương vị khó quên.
Điều làm nên món ăn cũng rất đơn giản với những nguyên liệu sau:
Thứ nhất : Lá cây Sông được trồng nhiều ở vườn nhà, cây cáo khoảng 1m, lá và cành có gai nhỏ, vị lá chua thanh
Thứ 2: Cá Lóc đồng thịt ngọt và dai
Thư 3: Củ Ném, Lá Ném
Thứ 4: Ớt xanh hoặc ớt bột.
Canh lá ám là món canh thuần túy nên nấu như những món canh thông thường.
Chuẩn bị khoảng 200g lá Sông rửa sạch, để ráo
Cá lóc đồng làm sạch cắt lát, đem ướp với gia vị Củ ném, ớt, tiêu, mắm,muối, bột nêm, bột ngọt khoảng 30 phút. Sau đó đem xào đảo qua cho thơm và thấm gia vị.
Cho nước sôi vừa đủ vào nấu sôi và cho cá vào nấu lại vừa sôi thì cho lá Sông vào.
Nêm nếm lại gia vị lần nữa cho vừa ăn.
Bảo đảm món ăn có các đặc điểm chua nhẹ, cay và nước ngọt cá
Vậy là có một tô Canh ám dẫn dã khó quên.
8. LẪU CÁ KHOAI
Cá khoai thì vùng biển nào cũng có, nhưng để trở thành món ăn được yêu thích như Quảng Trị thì hầu như không có. Hầu như đến mùa cá khoai không đủ để cung cấp cho thị trường Quảng Trị.
Có điều đó là nhờ vào những vấn đề sau:
Thứ nhất: Rau me, một loại rau mọc hoang chỉ có ở Quảng Trị, rau Me thân cỏ mọc hoang trong vườn bờ ao, lá 5 canh hình trái tim màu xanh mọc thành khóm, khi ăn có vị chua nhẹ, nấu chính chuyển màu nâu
Thứ 2: Cá Khoai, Cá khoai ở Quảng Trị được đánh bắt ven bờ nên tươi ngon, thịt cá trong, ít xương cứng, thịt ngọt mềm
Thứ 3: Ớt Sừng Xanh, ớt bột, tăng vị ngon và thơm cho món ăn.
Thứ 4: Cây Nén: Củ ném dã nhỏ, phi thơm để ướp cá. Lá ném dùng để làm rau và mùi thơm cho lẫu.
9. RƯỢU KIM LONG.
Loại rượu từng tiến vua, hương vị đậm đà nhờ được nấu theo công thức cổ truyền và nguồn nước ngầm đặc biệt của địa phương. Rượu Kim Long được giới văn nhân mặc khách xếp cùng chiếu tứ đại tửu của Việt Nam gồm Kim Long, Bầu Đá, Gò Đen Và Làng Vân
Rượu ngon là nhờ những đặc điểm sau:
Thứ nhất: Rượu Kim Long được sản xuất thủ công từ ngôi làng cùng tên, có lịch sử lâu đời. Từ thời nhà Nguyễn và Pháp thuộc Rượu Kim Long từng đem tiến Vua và xuất khẩu sang Pháp
Thư 2: Rượu được nấu từ nguồn nước ngầm tự nhiên của Làng Kim Long, nguồn nước đặc biệt không có ở nơi khác
Thứ 4: Bí quyết làm men và chế biến
Thứ 5: Hương vị rượu trắng thơm ngon đậm đà, càng uống càng thích, khi say tỉnh dậy không nhức đầu và mệt mỏi.
10. RƯỢU TÂN LONG
Loại rượu nổi tiếng nấu từ men lá rừng tự nhiên của đồng Bào dân tộc Vân Kiều và nguồn nước ngầm sông Dkarong
Rượu Tân Long có hương vị thơm ngon đậm đà, uống say không nhức đầu hoặc mệt mỏi là món quà ngon tuyệt vời của rừng núi Trường Sơn đại ngàn
11. TIÊU VĨNH LINH.
Thứ nhất: Được trồng từ giống cây tiêu chỉ có ở Quảng Trị
Thứ 2: Được trồng, chăm sóc, chế biến và bảo quản theo cách riêng của người dân trên vùng đất đỏ bazan nhỏ hẹp
Thứ 3: Các thông số tiêu đều ở mức vượt trội so với tiêu cùng loại ở các vùng khác
12. CÀ PHÊ KHE SANH
Thứ nhất: Cà Khe Sanh là loại cà phê Arabica cổ được người Pháp đưa vào trồng trên vùng đất đồi bazan và tiểu khí hậu tương đối ôn hòa của Vùng núi Khe Sanh
Thứ 2:Cà phê Khe Sanh có hương vị thơm ngon vị chua nhẹ và hương thơm vị đậm đà và khác biệt với những loại cà phề được trồng ở vùng khác.
13. RAU LIỆT. ( Rau Xà Lách Xong )
Rau liệt trở thành một đặc sản nhờ những đặc điểm sau
Thứ nhất: Điều làm cho rau Liệt trở thành đặc sản là do rau được hấp thư tinh chất từ vùng đất bán sơn địa có nguồn nước sạch chảy tự nhiên từ hệ thống giếng cổ của người Chăm
Thứ 2: Không cần một loại phân bón hoặc loại hóa chất nào, hầu như chỉ cần cắm rau xuống đất khởi mở nguồn nước sạch, ngồi nhà chờ đến ngày đủ lá là cắt rau.
Thứ 3: Rau Liệt khác ở vùng khác, lá màu xanh bóng láng, lá to hơi tròn, cành thân nhỏ, ăn giòn, hương vị đậm đà khác biệt với rau trồng ở vùng đất khác.
14. NƯỚC CHÈ VẰNG
Đặc sản trời cho của người Quảng Trị nhờ có nhiều tác dụng lên sức khỏe và có độ ghiền nhất định nhờ các đặc điểm sau:
Thứ nhất: Nước chè Vằng được nấu từ cây Lá Vằng, loại cây dây tự mọc hoang có nhiều ở Quảng Trị
Thứ 2: Nước chè vằng có thể uống hàng ngày,vị hơi đắng nhẹ, có tác dụng mát gan, giải độc, giảm mở máu, an thần, đặc biệt rất tốt với phụ sau khi sinh con.
Thứ 3: Tiện dụng, người Quảng Trị chế biến là vằng thành một loại cao, Gọi là Cao Lá Vằng. Giá bán rất rẻ và tiện dụng.
